In Den Haag demonstreren Russen tegen de oorlog: ‘Dit is de enige mogelijkheid voor ons om wat te doen’

In Nederland wonende Russen demonstreerden zaterdag voor de Russische ambassade in Den Haag tegen de oorlog in Oekraïne en tegen de Russische president Vladimir Poetin. “In Rusland zou zoiets nooit kunnen.”

Waar vorige week verbijsterde Oekraïners zich voor de Russische ambassade verzamelden in de stromende regen – Rusland was die nacht hun vaderland binnengevallen – zijn het zaterdag Russen die demonstreren voor het statige gebouw.
De oorlog is tien dagen oud, de zon schijnt, maar de boodschap is hetzelfde: stop de oorlog in Oekraïne. Het blauw-geel van de Oekraïense vlag overheerst, de sfeer is strijdlustig maar vreedzaam, de talrijke bordjes geadresseerd aan Poetin zijn dat soms echter niet. ‘Putin kill yourself’ valt er onder meer te lezen, een enkeling heeft Poetin afgebeeld als Hitler.

Onder de honderden demonstranten zijn Russen, Oekraïners, mensen uit Wit-Rusland, Polen, Nederlandse sympathisanten en Russische activisten die hun land om politieke redenen hebben moeten verlaten. Een van hen is Aleksandr Zikov, die leiding gaf aan het hoofdkwartier van de gevangengenomen Russische oppositieleider Aleksej Navalny.

Beurtelings richten verschillende activisten zich door een megafoon tot de ambassade, waar behalve een wapperende Russische vlag geen beweging te zien is. Ze roepen op het schieten op Oekraïense broeders te stoppen, spreken over de corruptie van Poetin en eisen zijn aftreden. Als er “Navalny for president” klinkt, gaat er een gegrinnik door de menigte.

Enige mogelijkheid

“Dit is geen gewelddadig protest, maar in Rusland zou zoiets echt nooit kunnen”, zegt Rafael Valiev. De in Enschede wonende Rus is naar de ambassade gekomen om zijn standpunt tegen de oorlog duidelijk te maken. “Ik heb toen ik nog in Rusland woonde ook wel eens gedemonstreerd, maar daar was ik toch altijd wel angstig als ik dat deed. Je wordt daar opgepakt om niks. Een collega van mij daar moest het land ontvluchten omdat hij een bekertje gooide naar een agent.”

Sergej en Oxana – ze willen niet met hun achternaam in de krant, “want voor hetzelfde geld zet iemand iets op sociale media en krijgt onze familie in Rusland er last mee” – vertellen dat de demonstratie de enige mogelijkheid voor hen is om wat te doen. Ook zij geven aan dat alles in Rusland om angst draait. Sergej: “In Rusland zijn er nog steeds mensen die niet op de hoogte zijn of weigeren het te geloven. Mijn moeder bijvoorbeeld verliest vrienden doordat ze vertelt hoe het echt zit met Oekraïne.”

Steun in Nederland

Mila Maiorova deelt blauwe paaseitjes uit. Ze vluchtte acht jaar geleden uit Noord-Rusland omdat ze tegen de Russische inname van de Krim was en “niet meer mee wilde doen met die dictator”. Zij is niet bang om voor de Russische ambassade van zich te laten horen. “Wel vind ik het eng wat er allemaal gebeurt nu en wat Poetin doet.”

Maiorova kwam samen met vriendinnen Anna Glebko en Sofia Golovkova en hun gezinnen naar Den Haag. “We zijn twintig jaar bang geweest, het wordt tijd dat dat stopt”, aldus de uit Moskou afkomstige Golovkova. “Het voelt goed om hier te zijn en dezelfde emoties te voelen met elkaar. Mijn dochter gaat naar een Nederlandse school en ik was een beetje huiverig voor de reacties omdat ze Russisch is. Maar er is juist alleen maar steun vanuit klasgenootjes, ouders en leraren.”

Glebko zegt de angst van de Russen om in opstand te komen ook wel te begrijpen. “Mensen zijn gebrainwashed door de jarenlange propaganda, ze vrezen voor hun toekomst. De 20-jarige zoon van een vriendin van me in Rusland wil niet het leger in en is nu ondergedoken om te voorkomen dat ze hem verlinken. Het zijn weer Stalinistische tijden.”

Lees ook: Eigenaren van Russische supermarkten krijgen haatreacties: ‘Ze denken je hebt een Russische supermarkt, dus je bent slecht’Winkeliers die in Nederland een Russische supermarkt runnen, worden uitgescholden en bedreigd: ‘Mensen die je niet kent bellen je op en beginnen te vloeken, vloeken, vloeken.’
Massale solidariteit met Oekraïne, maar waar komt die saamhorigheid vandaan?Of het nu een blauw-gele vlag voor het raam is of een doos gedoneerde kleding, veel mensen willen graag laten zien dat ze de Oekraïners steunen. BASRI DOGAN – AMSTERDAM, TR724