BALLINGSCHAP EN GROTE PIJN IN DE JACHT OP EEN DROOM: HET VERHAAL VAN HATICE AKSOY

Hatice Aksoy was een gewoon jong meisje in Mersin-Turkije die 'Hizmet' (Dienstbaarheid) wilde. Haar verhaal laat zien hoe dromen door onderdrukking en wreedheden in nachtmerries kunnen veranderen. Alleen haar bereidheid om anderen te helpen en bij te dragen aan de gemeenschap, zonder directe eigenbelangenhoop houd haar nog steeds op de been.

INTERVIEW: BASRI DOGAN Amsterdam

Op het pad van liefde voor onderwijs, kwam zij ballingschap, onderdrukking en verlies tegen. Ze moest van land naar land verhuizen, scholen waar ze les gaf werden gesloten, zij kreeg te maken met repressie door de politie en, het allerergste, haar familie werd uiteengerukt door de tragedie die zich op zee voltrok. Haar schoonzus en haar neefje verdronken toen ze naar Griekenland probeerden over te steken als vluchteling.

Het verhaal van Hatice Aksoy is een aangrijpend levensverhaal dat laat zien hoe dromen door onderdrukking en wreedheid in nachtmerries kunnen veranderen.

Hatice Aksoy was een gewoon jong meisje dat tot 2013 in Mersin woonde. Haar leven veranderde echter toen ze de film “Selam” zag en de boeken van Harun Tokak las over de sociaal betrokken Hizmet-mensen die zich in dienstbaarheid stelden van anderen, om kanslozen een hoop te geven.

Omwille van deze ideaal besloot Hatice haar geboortestreek te verlaten en de wijde wereld in te trekken. Als een toegewijde jong meisje ging ze emigreren naar Afrika om daar een bijdrage te leveren aan het onderwijs van de kansarmen.

Haar eerste stop was Conakry, de hoofdstad van Guinee. Hier volgde zij een lerarenopleiding en werkte drie jaar lang in verschillende onderwijsinstellingen. Maar de politieke gebeurtenissen in Turkije hadden echter ook een grote impact op haar leven.

De nacht van 15 juli en terugkeer naar Guinee
Hatice Aksoy keerde op 12 juli 2016 terug naar Turkije voor vakantie. Op de avond van 15 juli (Mislukte couppoging van 2016 in Turkije. Red.) toen ze met haar familie thee dronken, kreeg ze het nieuws te horen over de couppoging die zich afspeelde in Turkije.

Hatice zei dat zij tot de ochtend van die nacht samen met haar broer en zus hadden gebeden voor de veiligheid van hun land. De volgende ochtend hoorde zij dat leden van de ‘Hizmet’ (De Hizmet-beweging verwijst naar sociaal betrokken mensen die rondom de ideeën van vooruitstrevende islamgeleerde Fethullah Gulen verzameld zijn en zich vrijwillig willen inzetten voor hun medemens. Red.)., gemeenschap waar toe ook zij behoorde en die niets met de staatsgreep te maken hadden, gezien werden als ‘terroristen’.

Na deze ontwikkelingen keerde zij snel terug naar Guinee. Maar ook hier begon “de Turkse regering druk op ons uit te oefenen”. De regering van Guinee heeft besloten de Hizmet-scholen te sluiten als gevolg van de overeenkomsten die zij met Turkije heeft gesloten. De regering van Türkiye had Guinee 50 bussen en renovaties van de luchthaven beloofd in ruil voor de schoolsluitingen.

Toen Hatice Aksoy besefte dat ze niet langer in Guinee kon blijven, ging ze naar Mali en voltooide ze haar universitaire opleiding in Bamako. Maar zij wist dat ze hier niet lang kon blijven. Nadat ze haar diploma had behaald, vertrok ze naar haar nieuwe migratiebestemming, Senegal.

Smeekbeden om de scholen open te houden
Hatice Aksoy begon te werken op een meisjesschool in Dakar, de hoofdstad van Senegal. Haar school werd in orde gemaakt voor de leerlingen, leraren werden geworven, alles werd voorbereid voor het nieuwe schooljaar. Maar de lange arm van de Turkse regering werd ook hier gevoeld.

Op een dag, toen de Senegalese machthebbers de politie opdracht gaven om de school sluiten, zagen opgerukte agenten dat de leerkrachten en de leerlingen samen smeekbedes deden om de school open te houden. Plaatselijke agenten die de school goed kenden begonnen plotseling ook mee te bidden.

“Iets dat ik nooit zal vergeten is dat de agenten zich bij ons voegden in het gebed om de scholen open te houden”, aldus Hatice. Maar de Senegalese regering kon de druk niet weerstaan en de Hizmet-scholen in Senegal moesten toch nog sluiten.

Na dit incident was de veiligheid van de Hizmet-gemeenschap ook hier in gevaar. Hatice Aksoy en haar vrienden gingen noodgedwongen naar Nairobi, de hoofdstad van Kenia, om het risico tot ontvoering te ontlopen.

Ook in Nairobi zette Hatice haar werk in de onderwijs voort .

Familietragedie: verlies van schoonzus en neefje aan de kust van Ayvalik
28 juli 2018 zou voor Hatice een onvergetelijke datum worden. Haar broer verloor toen zijn vrouw en kind tijdens zijn zoektocht naar vrijheid.

Om de repressie van de Turkse regering te ontlopen besloot Hatice’s oudere broer Hasan Aksoy met zijn vrouw en kind Turkije te ontvluchten. Toen zij naar Griekenland probeerden te vluchten, zonk hun boot aan de kust van de Turkse kuststad Ayvalik.

Twee onschuldige mensen verdronken toen tijdens een poging tot oversteek. Haar broer Hasan werd opgepakt en opgesloten, hij mocht zelfs de begrafenis niet bijwonen.

“Deze tragedie was een van de grootste keerpunten in mijn leven, de pijn werd toen ondraaglijk” zei Hatice. “Ook de repressie in Afrika werd als maar groter.”

“Vluchten enige remedie voor de repressie”; asiel in Nederland
Hatice Aksoy, die niet meer kon blijven in Afrika moest terugkeren naar Turkije. Maar in haar geboorte land werd ze door politie in de gaten gehouden, ze kreeg te maken met “valse” beschuldigingen.

Een van haar neven werd gerapporteerd als Hizmet-lid door haar eigen nicht. Later toen dit bekend werd kon ze geen verklaring geven waarom ze dit heeft gedaan, maar “We wisten dat er toen sommen van geld werd beloofd voor tip via de speciale telefoonlijn”. Hij werd op staande voet ontslagen zonder enige beschuldiging net als de lot van duizenden onschuldige mensen in de huidige Turkije.

Hatice kreeg in de gaten dat zij ook werd bespioneerd en er werd ook over haar gerapporteerd als lid van de Hizmet-beweging. “Op een gegeven moment kwamen we er achter dat er zelfs afluisterapparatuur bij onze buren was geplaatst.”

Omdat zij onder constante politie- en socialedruk moest leven, ook al had zij, geen enkele misdaad volgens de wet, begaan, vond zij de oplossing in het vluchten naar Europa. Zij is uiteindelijk aangekomen in Nederland en heeft asiel aangevraagd en probeert hier een nieuw leven op te bouwen.

Hatice Aksoy zegt dat ze, ondanks alle pijn die ze heeft ervaren, haar ideaal om de mensheid te dienen door onderwijs te geven niet zal opgeven.

“Ik wilde gewoon mijn mede mens dienstbaar zijn door onderwijzeres te worden. Ik ging naar Afrika om les te geven. Maar ik moest van land naar land verhuizen vanwege de ondragelijke druk van bedreiging en vervolging.”

Een verhaal over ballingschap en hoop
Het verhaal van Hatice Aksoy is niet alleen haar eigen tragedie, maar ook een van de verhalen over gedwongen migratie die duizenden mensen meemaken vanwege onderdrukking. Zij probeert nu een veilige toekomst op te bouwen in Nederland en haar leven opnieuw vorm te geven.

“Maar het onrecht, het verlies en de pijn dat ik moest meemaken, zullen mij steeds achtervolgen.” Aldus een tussen hoop en verdriet schommelende Hatice Aksoy, een lerares met een streven naar een betere wereld.

Nu probeert ze haar leven opnieuw op te bouwen in dienstbaarheid van de Nederlandse bevolking.

Haar verhaal geeft een stem aan mensen die ondanks onderdrukking proberen te overleven en die ondanks hun ballingschap de hoop niet willen verliezen.