RECEPT VOOR BREDE WELVAART IN NEDERLAND ‘GEMATIGDE BEVOLKINGSGROEI’
Volgens de Staatscommissie voor Demografische Ontwikkelingen 2050 is het vormgeven van een gematigde bevolkingsgroei tot 2050 essentieel voor de brede welvaart in Nederland. Een hoogwaardige economie is nodig om wonen, zorg en onderwijs voor iedereen in Nederland toegankelijk te houden en de kwaliteit van leven te bevorderen. In verband hiermee zijn politieke keuzes nodig over de gewenste omvang en vormen van migratie.
Door de culturele diversiteit is niet alleen de omvang van de bevolking die zal veranderen, maar ook de samenstelling ervan. Richard van Zwol, voorzitter staatscommissie: ‘We moeten keuzes maken over migratie en daarin de kwaliteit van de economie en sociale samenhang voorop stellen. Dat is nodig om op langere termijn onderwijs, zorg, wonen en sociale zekerheid voor iedereen in Nederland toegankelijk te houden.’
De culturele diversiteit neemt toe en de vergrijzing zal de komende 10 tot 15 jaar een hoogtepunt bereiken en tot 2050 resulteren in een blijvend ‘oudere’ samenleving. In haar rapport ‘Gematigde Groei’ beschrijft de staatscommissie dat de vergrijzing zal leiden tot toenemende personeelstekorten in bijvoorbeeld de zorg en het onderwijs. Bovendien zijn er keuzes nodig om passende huisvesting te realiseren voor kleinere huishoudens in een permanent ‘oudere’ samenleving.
In sommige regio’s zijn de effecten van migratie en vergrijzing groter dan in andere en staat de toegang tot voorzieningen groter onder druk. Ook de verschillen tussen generaties, in opleidingsniveau en tussen mensen met en zonder migratieachtergrond worden groter. Dit heeft gevolgen voor de sociale cohesie in ons land.
De staatscommissie pleit daarom voor een gematigde bevolkingsgroei van maximaal 19 tot 20 miljoen mensen in 2050 om de druk op de woningmarkt, de gezondheidszorg en het onderwijs aan te pakken en de economische groei te ondersteunen. Dit vereist een samenhangende langetermijnvisie en -aanpak over meerdere kabinetsperioden heen, gericht op een kwalitatief hoogwaardige, hoogproductieve economie en een breed gedragen welvaart. Hieronder vallen nationale en internationale beleidsopties over de gewenste lange termijn bandbreedtes voor werk, gezin, asiel en studiemigratie.
Een gematigde groei biedt betere vooruitzichten voor de Nederlandse bevolking in 2050 dan een bevolkingskrimpscenario (onder de huidige 18 miljoen inwoners) en vervolgens een hoog groeiscenario naar tussen de 21 en 23 miljoen inwoners.
De staatscommissie benadrukt dat politieke opties niet alleen noodzakelijk zijn, maar ook reëel en mogelijk.
Ter voorbereiding op een veranderende en vergrijzende bevolking moeten samenhangende beleidsafwegingen worden gemaakt op het gebied van ruimte en wonen, economie en publieke voorzieningen. Het combineren van de gewenste inrichting van de economie en de toekomstige ruimtelijke inrichting van Nederland, inclusief de bouw van innovatieve woningen, biedt ook kansen voor klimaat- en energietransities.
