EX-POLITIECHEF ONTKRACHT BEWERINGEN OVER CORRUPTIEONDERZOEK UIT 2013 IN TURKIJE

Voormalig adjunct-politiechef Hüseyin Korkmaz zegt, dat de corruptie-invallen in december 2013, waarbij hij betrokken was, aan de hand van bewijsmateriaal is gebeurt. Het was geen complot om de Turkse regering onder de toenmalige premier en huidige president Recep Tayyip Erdoğan omver te werpen, zo meldde Turkish Minute.

Korkmaz, 38, die in ballingschap in de Verenigde Staten stierf na een strijd tegen kanker, sprak in een interview dat kort voor zijn dood werd opgenomen en zondag op YouTube kwam.

Interview werd gemaakt door de Turkse journalist Adem Yavuz Arslan. De opname bevat Korkmaz’s verslag van de anti-corruptieoperatie uit 2013 die de Turkse politiek schokte, wereldwijde aandacht trok en kort daarna resulteerde in grootschalige arrestaties van politieagenten en aanklagers die eraan hebben gewerkt.

De anti-corruptie-invallen in december 2013 vormden een cruciaal keerpunt in de Turkse politiek. Onder leiding van Korkmaz, een plaatsvervangend commissaris bij de afdeling Financiële Misdaden van de Turkse politie, en andere hoge politiefunctionarissen, brachten de onderzoeken een netwerk aan het licht met prominente figuren. Familieleden van Erdoğan, vier ministers en leidinggevenden van de Turkse staatsbank Halkbank waren erbij betrokken.

Het onderzoek begon met beschuldigingen van omkoping en smokkel, georkestreerd door de Iraans-Turkse goudhandelaar Reza Zarrab om de Amerikaanse sancties tegen Iran te omzeilen. Naarmate het onderzoek verderde werd het plaatje duidelijker, het breidde zich snel uit en onthulde systematische corruptie op het hoogste niveau.

17 december 2013

Op 17 december 2013 viel de politie de huizen en kantoren van hoofdverdachten binnen en nam miljoenen dollars aan contant geld in beslag, verstopt in schoenendozen. Afgeluisterde telefoongesprekken impliceerden dat Erdoğans naaste medewerkers, waaronder zijn zoon Bilal, de illegale transacties leidden en faciliteerden. De onthullingen veroorzaakte een schokgolf aan verontwaardiging door heel Turkije. Uiteindelijk moesten vier ministers aftreden en er kwamen massaprotesten.

De regering van Erdoğan reageerde echter door het onderzoek af te schilderen als een couppoging georkestreerd door de Gülen-beweging, een religieuze groep geïnspireerd door de in de VS overleden Turkse geestelijke Fethullah Gülen. Erdoğan verwierp de beschuldigingen als ongegrond en beschuldigde de aanklagers en politieagenten die betrokken waren bij het onderzoek ervan, deel uit te maken van een “parallelle staat” die zijn heerschappij probeerde te ondermijnen.

In het interview ontkent Korkmaz beweringen van de regering van Erdoğan dat de operatie een “gerechtelijke coup” was uitgevoerd door de politie en leden van de rechterlijke macht die sympathie hadden voor de ideeën van de geestelijke Gülen.

‘Parallelle Staat’

De regering van Erdoğan beschuldigde Gülen, een islamitische geestelijke die toen in zelfopgelegde ballingschap in de Verenigde Staten leefde en in oktober 2024 overleed, en zijn aanhangers van het orkestreren van wat zij een “parallelle staat” noemde. Na een couppoging in juli 2016, waarvoor Erdoğan, Gülen en zijn beweging volledig de schuld gaf, gingen de autoriteiten over tot grootschalige arrestaties en massale zuiveringen in de militaire- en rechterlijke macht en in media- en onderwijssector. Duizenden vermeende Gülen-aanhangers werden gearresteerd, instellingen die banden hadden met de beweging werden gesloten en activa werden in beslag genomen, wat een van de grootste repressies in Turkije in de recente geschiedenis markeert.

Korkmaz presenteert documenten en bewakingslogboeken die volgens hem voortkwamen uit routinematig onderzoekswerk als wat leidde tot het onderzoek dat resulteerde in de politieraids. Hij beschrijft een maandenlange inspanning om verdachte banktransacties en gelddroppings met betrekking tot Zarrab op te sporen.

“Er was geen enkele poging om iemand omver te werpen”, zegt Korkmaz in het interview.

“Wij waren politieagenten die handelden op basis van geloofwaardige informatie over steekpenningen en geheime deals.” Hij schrijft de hoge inzet van het onderzoek toe aan de prominente rol van de functionarissen die in de zaak worden genoemd en de grote sommen geld die onder het mom van goud of voedselexport binnenstroomden.

Het overhandigen van het dossier over de ministers aan Turkse parlement moest volgens de wet.

Korkmaz houdt vol dat het team de juiste procedure heeft gevolgd door het overweldigende bewijsmateriaal, dat de handelingen van de toenmalige ministers in kaart bracht, onder de aandacht van het Turkse parlement te brengen. Zoals het was vereist door de wet.

De Turkse autoriteiten hebben het onderzoek echter stopgezet, de politie van hun posten ontheven en leidende figuren in de zaak gevangen gezet. Korkmaz zelf werd in 2014 gearresteerd en zat 17 maanden achter de tralies. Hij beweert in het interview dat hij werd behandeld als een bedreiging voor de nationale veiligheid omdat het onderzoek de binnenste kring van Erdoğan raakte.

De invallen, die plaatsvonden op 17 en 25 december 2013, brachten vermeende steekpenningen aan het licht die verband hielden met bouwprojecten, illegale financiering en andere deals. Vier ministers traden af na een publieke verontwaardiging. Maar Erdoğan noemde het onderzoek al snel een samenzwering en beweerde dat een “parallelle staat” binnen de wetshandhaving zijn regering in diskrediet wilde brengen. Media die dicht bij de regering stonden, publiceerden koppen op de voorpagina waarin de operatie een “couppoging” werd genoemd. Hoge politiefunctionarissen die toezicht hielden op de invallen, waaronder Korkmaz, werden ontslagen of overgeplaatst. Naast de aanklagers die aan de zaak werkten, werden zelfs degenen die als sympathiek tegenover het onderzoek werden gezien, ontheven van hun taken en velen kwamen uiteindelijk zelf voor de rechter.

Reza Zarrab bekende in VS dat hij steekpenningen aan hoge Turkse functionarissen heeft betaald.

Na zijn vrijlating in februari 2016 vluchtte Korkmaz uit Turkije. Hij dook al snel op in de Verenigde Staten. Daar werd hij als getuige gehoord in een federale rechtszaak in New York. Hij hielp de aanklagers om Mehmet Hakan Atilla, een leidinggevende bij Turkse Halkbank, aan te klagen voor witwas praktijken. De verklaringen van Korkmaz ondersteunden de beschuldigingen dat Turkse banken een belangrijke rol speelden bij het helpen van Zarrab om miljarden aan Iraanse olie-inkomsten wit te wassen. Uiteindelijk bekende Zarrab schuldig te zijn en werd hij een meewerkende getuige. Al snel erkende hij dat hij grote sommen steekpenningen betaalde aan hoge Turkse functionarissen om het Iraanse geld stromen te bewerkstelligen.

Korkmaz vertelt in het interview dat hij vreesde voor zijn leven in Turkije na de mislukte staatsgreep. Staatsmedia portretteerden hem als een verrader. “Ik wilde mijn thuisland niet verlaten”, zegt hij, “maar er was geen rechtsstaat meer.” Hij besloot dat zijn veiligste optie was om asiel aan te vragen in de VS.

Korkmaz ontkent dat hij grote sommen geld van de Amerikaanse overheid heeft gekregen en zegt dat de eenmalige som van $ 50.000 die de Amerikaanse autoriteiten hem hebben gegeven een vergoeding was voor reizen, huisvesting en gerelateerde kosten tijdens zijn medewerking aan het proces. Hij voegt eraan toe dat het niet al zijn kosten dekte. Omdat zijn paspoort door de Turkse overheid was ingetrokken moest hij smokkelaars grote bedragen betalen om zijn ontsnapping uit Turkije mogelijk te maken. Hij benadrukt dat de betaling geen omkoping was, maar een routinematige toelage voor getuigen die verhuizen om te getuigen. Hij merkt op dat hij verschillende banen heeft genomen om zijn gezin te onderhouden, hij heeft zelfs een tijd voor een taxibedrijf gewerkt, later schreef hij zich in voor een opleiding in informatietechnologie.

De pro-overheidsmedia in Turkije beweren dat Korkmaz instructies van de Amerikaanse overheid kreeg voor het corruptieonderzoek. In het interview doet Korkmaz die beschuldigingen af als propaganda en stelt dat er tijdens de onderzoeken in 2013 geen dergelijke afspraken bestonden. Hij zegt dat hij pas lang na zijn vrijlating uit de gevangenis contact heeft gehad met de Amerikaanse autoriteiten. Hij beschrijft ook hoe hij zich gedwongen voelde om eerlijk te spreken in de Amerikaanse rechtbank omdat het Turkse rechtssysteem de corruptieclaims niet op hun merites had beoordeeld.

De bewering dat de operatie was gepland om aankomende verkiezingen te saboteren is onzin.

Korkmaz beschrijft specifieke gebeurtenissen die leidden tot de invallen op 17 december, waaronder het moment waarop een van Zarrab’s medewerkers een politiecamera van undercover agenten zagen. Hij zegt dat dit de onderzoekers ertoe aanzette om actie te ondernemen, uit angst dat de verdachten bewijsmateriaal zouden vernietigen als ze zich realiseerden dat ze in de gaten werden gehouden. Korkmaz noemt de bewering dat de operatie was gepland om aankomende verkiezingen te saboteren “onzin” en legt uit dat verkiezingsdata nooit een factor waren bij beslissingen van de politie.

Korkmaz gaat ook in op de lekken op sociale media van spraakmakende telefoongesprekken die naar verluidt gesprekken tussen Erdoğan en zijn zoon Bilal bevatten over het verplaatsen van grote sommen geld. Hij zegt dat hij niet achter de lekken zat en voegt eraan toe dat zodra telefoongesprekken en transcripties aan aanklagers werden verstrekt, ze circuleerden onder gerechtelijke macht en andere functionarissen buiten zijn controle. De Turkse autoriteiten bestempelden de opnames als nep en startten afzonderlijke onderzoeken naar wie ze vrijgaf op platforms als YouTube en Twitter.

“Ze werden gestraft omdat hun werk mensen met macht verontrustte.”

In het interview betreurt Korkmaz dat zijn voormalige collega’s nog steeds in de gevangenis zitten, van wie velen lange straffen uitzitten voor vermeende betrokkenheid bij de zogenaamde “parallelle staat”. Hij beweert dat dit eerlijke officieren waren die, net als hij, het bewijs volgden waar het hen naartoe leidde. “Ze deden hun werk”, zegt hij. “Ze werden gestraft omdat hun werk mensen met macht verontrustte.” Hij voegt eraan toe dat veel van deze onderzoekers geen enkele link hadden met een politieke groepering en alleen werden aangevallen vanwege het nastreven van corruptie.

Korkmaz benadrukt hoe de invallen van december 2013 een cruciale gebeurtenis werden in de politieke koers van Turkije. Hij suggereert dat de regering van Erdoğan, de macht consolideerde en onafhankelijke instellingen verzwakte, om zichzelf te beschermen. Korkmaz ziet de nasleep als een keerpunt, een keerpunt waarvan hij gelooft dat het de scheiding der machten heeft ondermijnd. Hij koppelt de latere politieke en economische problemen van het land aan het besluit om corruptie te negeren.

“De inval was geen keuze, maar een verplichting.”

Hij eindigt het interview, opgenomen in de laatste fase van zijn ziekte, door te herhalen dat hij geen spijt heeft. “Als ze geen steekpenningen hadden aangenomen, hadden we niet hoeven handelen”, zegt hij. “De inval was geen keuze, maar een verplichting.” Korkmaz vertelde journalist Arslan dat hij hoopte dat zijn woorden zowel het Turkse als het internationale publiek zouden bereiken, en een verslag zouden achterlaten van wat hij denkt dat er in december 2013 is gebeurd.

Het nieuws over zijn dood deze maand is ontvangen met eerbetonen van mensenrechtenactivisten en verbannen Turkse dissidenten, die zijn leven zien als een bewijs van moed in het aangezicht van tirannie.

GETUIGENIS IN HET AMERIKAANSE PROCES
In 2017 sloot Zarrab een pleidooiovereenkomst in de sanctie-ontduikingszaak voor een federale rechtbank in New York. Zarrab was de stergetuige in het proces waarin hij, Atilla, een leidinggevende bij de Turkse staatsbank Halkbank, en zeven andere mensen, waaronder de voormalige minister van Economische Zaken van Turkije en twee andere leidinggevenden van Halkbank, werden beschuldigd van het deelnemen aan transacties ter waarde van honderden miljoenen dollars voor de Iraanse regering en Iraanse entiteiten van 2010 tot 2015 in een plan om Amerikaanse sancties te ontduiken.

Zarrab gaf getuigenissen waarin hij Erdoğan en zijn regering belastte.

In december 2017 getuigde Korkmaz ook in het proces als een belangrijke getuige. Korkmaz’ getuigenis bevestigde Zarrabs beweringen dat Erdoğan persoonlijk toestemming gaf voor de betrokkenheid van Turkse banken bij het witwassen van miljarden dollars aan Iraanse olie-inkomsten.

Korkmaz legde gedetailleerd uit hoe het corruptieonderzoek bewijs aan het licht bracht van steekpenningen die aan Turkse functionarissen werden betaald, waaronder voormalig minister van Economie Mehmet Zafer Çağlayan en leidinggevenden van Halkbank. Zijn getuigenis gaf ook inzicht in de systemische aard van corruptie in Turkije, waarbij Erdoğan werd geïmpliceerd als de centrale figuur die toezicht hield op het plan.

Besluit van Korkmaz om in de VS te getuigen, bracht een hoge persoonlijke prijs met zich mee. Na zijn verschijning voor de rechtbank vaardigden de Turkse autoriteiten arrestatiebevelen uit voor zes van zijn familieleden, waaronder zijn moeder, vader, vrouw en broers en zussen, wat onderstreepte hoe ver de regering van Erdoğan zou gaan om afwijkende meningen het zwijgen op te leggen en klokkenluiders te intimideren.