2024 ‘EEN VERLOREN JAAR’ VOOR PERSVRIJHEID, VOLGENS TURKSE JOURNALISTENVERENIGINGEN
Vertegenwoordigers van Turkse journalistenverenigingen waarschuwden dinsdag dat de persvrijheid afbrokkelt onder juridische en politieke druk, gekenmerkt door arrestaties, politiegeweld en censuur. Eén van hen noemde 2024 een verloren jaar, zo meldde het Stockholm Center for Freedom, verwijzend naar de Media and Law Studies Association.
Felat Bozarslan, voorzitter van de Southeastern Journalists Association, benadrukte dat de omstandigheden voor journalisten, die zowel economische als juridische uitdagingen tegenkomen, elk jaar verslechteren. Hij uitte zijn bezorgdheid over de koers van Turkije op het gebied van persvrijheid en benadrukte de detentie van journalisten.
Turkije staat nog steeds onderaan de wereldwijde ranglijst van persvrijheid.
“Onlangs werden verschillende journalisten, waaronder een van onze leden, vastgehouden omdat ze hun werk deden”, zei hij. “Helaas blijft Turkije zich in een verontrustende richting bewegen wat betreft persvrijheid.”
Turkije staat nog steeds onderaan de wereldwijde ranglijst van persvrijheid, zei Bozarslan, verwijzend naar toenemende juridische intimidatie en censuur gericht op kritische berichtgeving. “Deze omgeving dwingt journalisten tot zelfcensuur”, zei hij.
Turkije stond op de 158e plaats van 180 landen in de World Press Freedom Index van 2024, gepubliceerd door Reporters Without Borders. Het werd de grootste gevangenis voor journalisten ter wereld werd in 2018, tijdens een noodtoestand die werd uitgeroepen na een couppoging.
De controversiële “censuurwet” van Turkije, is volgens mensenrechtenorganisaties ingezet om afwijkende meningen te onderdrukken.
“Deze ontwikkelingen laten de moeilijke omstandigheden zien waaronder journalistiek in Turkije opereert”, voegde Bozarslan toe. “De diversiteit van de media neemt af en het verdedigen van de waarheid wordt steeds riskanter.” Hij beschreef journalistiek als “gevangen in een donkere put” en waarschuwde dat de strijd voor persvrijheid waarschijnlijk in 2025 zal doorgaan.
De controversiële “censuurwet” van Turkije, die in oktober 2022 werd aangenomen en officieel de Wet op Desinformatie heet, criminaliseert de verspreiding van “valse of misleidende informatie” die schadelijk wordt geacht voor de openbare orde. Het staat autoriteiten toe om gevangenisstraffen van maximaal drie jaar op te leggen voor overtredingen, een bepaling die volgens mensenrechtenorganisaties is ingezet om afwijkende meningen te onderdrukken.
De vage taal van de wet heeft kritiek gekregen van internationale toezichthouders, die waarschuwen dat de wet gebruikt kan worden om legitieme journalistiek te criminaliseren. Sinds de aanneming ervan zijn tientallen journalisten vervolgd of in beschuldiging gesteld op grond van de wet, vaak voor berichten op sociale media of berichtgeving over politiek gevoelige onderwerpen.
De wet introduceert bepalingen die gevangenisstraffen van drie tot zeven jaar opleggen aan Turkse burgers of inwoners die “misdaden plegen tegen de veiligheid of binnenlandse of buitenlandse politieke belangen van de staat op instructie van, of in overeenstemming met de strategische belangen van, een buitenlandse regering of organisatie.”
